Fırsat maliyeti ve üretim olanakları eğrisi nedir? Bu iki kavramı anlamak için ekonomik kararlar verirken karşılaştığımız ödünleşimleri (trade-off) göz önünde bulundurmalıyız. Ödünleşim, bir şeyi elde etmek için başka bir şeyden vazgeçme durumudur. Örneğin, bir saat daha çalışmak istiyorsak, bir saat daha boş zamanımızdan vazgeçmek zorundayız. Bu durumda boş zamanın fırsat maliyeti bir saat çalışmaktır. Fırsat maliyeti, bir kararı uygularken vazgeçtiğimiz en iyi alternatifin değeridir.
Üretim olanakları eğrisi ise, üretim faktörlerinin miktarı ve teknoloji sabitken, bir toplumun üretebileceği ve üretemeyeceği mal bileşimlerini ayıran bir sınır çizgisidir. Bu eğri, kaynakların tam ve etkin kullanıldığını varsayar. Eğrinin üzerindeki noktalar etkin üretimi, altındaki noktalar ise atıl kapasiteyi veya işsizliği gösterir. Eğrinin dışındaki noktalar ise mevcut kaynaklarla ulaşılamayan üretimi ifade eder.
Üretim olanakları eğrisi, iki mal arasındaki ödünleşimi de gösterir. Bir malın üretimini arttırmak için diğer malın üretiminden ne kadar vazgeçmemiz gerektiğini belirler. Bu da fırsat maliyetini yansıtır. Üretim olanakları eğrisinin orijine iç bükey olmasının sebebi artan fırsat maliyetidir. Bir maldan diğerine kaynak aktarımı yapılırken, aktarılan kaynağın verimi giderek azalır ve fırsat maliyeti de artar.